CAPE TIL KAPP
Teresie Hommersand (31) har studert og jobbet i Cape Town i seks år. Hun kom dit som utvekslingsstudent fra Universitetet i Bergen, og trivdes så godt i byen at hun fullførte bachelorgraden i utviklingsstudier og mastergrad i administrasjon og organisasjonsvitenskap der. Hun jobbet ett år som praktikant i Cape Town sitt Climate Change Directorate, som tilsvarer fylkeskommunen her hjemme. Nå som hun flytter tilbake til Europa vil hun sykle i stedet for å fly, og har lagt ut på en solo-tur på totalt 17.400 kilometer fra Cape Town til Nordkapp. Underveis deler hun sine opplever fra sykkelsetet med oss.
For å få med neste innlegg, abonner på vårt nyhetsbrev
Ruta eg ender opp med å ta er eit resultat av den røffe ruteplanen eg lag før 'avreise' og informasjon som eg får langsetter vegen - ofte av heilt tilfeldige personar som eg treffer. I Tanzania var det ingen stader som eg ville utforske som eg ikkje hadde sett før. Eg hadde tenkt å ta kortaste vegen til Nairobi. Dette ville vore langs ein av dei mest traffikerte vegane i landet. Der er det ingen mangel på dødsulykker. Venner av meg har kome over uheldige syklistar som det ikkje er så mykje liv igjen i. Eg fekk nyss om at det finst ei anna rute, ei rute litt lengre vest. Visstnok er det vesentleg mindre trafikk og flott natur langs denne strekningan - men mesteparten er ikkje asfaltert. Etter å ha "sykla" (humpa og sjangla) fyrste kilometer av denne grusvegen heilt på slutten av ein ettermiddag, lurte eg ærleg talt på kva eg hadde gjeve meg ut på. Var det for seint å snu? Den natta lynte og tordna det.
LES OGSÅ: Notat fra en sliten syklist
Omstilling og ny utfordring
Dagen etter kan oppsummerast slik: grus, sand, stein og hump etter hump. Sykkelen og sykkelveskene har aldri rista og skrangla så mykje, og ved eit par høve kom det ufrivillige ord og lydar ut av munnen min i rein frustrasjon og til dels sinne. Ja, det går an å ble sint på ein veg. Her var det berre å omstille seg! Ikkje snakk om at eg kunne legge bak meg 100km om dagen. 50. Max. Etter å ha akseptert at dei neste 400km kom til å ta dobbelt så lang tid som vanleg og krevje dobbelt så mykje fysisk innsats frå mi side (om ikkje meir), så gjekk det betre. Om kvelden fekk eg dessutan andre ting å tenkje på då min tilfeldige vert fortalte meg at lenger framme venta eit langt strekk med løver. "Så kjekt!". Kva er vel ein humpete veg i lys av dette?
Den kvelden fekk eg servert ugali (aust-afrika sin 'potet' - ei stiv maismjølstappe) og bøffelkjøt! Bøffelen hadde blitt tatt av dage med spyd, blei eg fortalt! Nokre dagar seinare då eg telta utanfor huset til ein parkvoktar som jobbar med å hindre illegal jakt av ville dyr, fann eg ut at mest sannsynleg var den bøffelen ulovleg jakta. Alle, uavhengig av nasjonalitet - om du er frå Tanzania eller Pakistan spelar inga rolle - må ha løyve til å felle ville dyr i landet. Det er interessant når ein veit at fleire etniske grupper i Tanzania tradisjonelt har livnært seg mellom anna av å jakte vilt, og til dels er avhengige av å gjera det i dag også for å tena til livsopphaldet. Den kvelden fekk eg òg servert ein kopp kumjølk, så fersk det går an. Rett frå kua. Den varma hendene mine då eg holdt rundt plastikkoppen.
Løveland
Forutan å sykle dei neste to dagane, prøvde eg å finne ut meir om 'løvesituasjonen'. Eg fekk så utruleg mykje motstridande informasjon! Nokon såg direkte sjokkerte ut då eg sa at eg hadde tenkt å sykle gjennom dette området åleine, som om eg kom til å dø. Andre sa 'hakuna matata'! No problem! Med så mykje uvissheit, korleis kan ein vita kva ein burde gjera? Skaffe seg eskorte, eller berre sykle? Lesse sykkelen på ein lastebil? Men eg vil så gjerne sykle heile vegen... På eit tidspunkt grein eg med tanke på å treffe på ei løve. Det er ei forferdeleg kjensle, å vera redd for å dø. Å bli eten av ei løve.
Den ettermiddagen då eg kom til dit løveterritoriet visstnok starta, visste eg framleis ikkje kva eg skulle gjera. Planen var å forhøyre seg i den siste landsbyen som grensa til dette området. Eg sykla forbi eit par hus. Tenkte at landsbyen ikkje kunne vera så liten, så eg heldt fram. Snart var det berre eg. Den raudfarga landevegen. Skog på begge sider og stillheit. Ingen folk. Og der... midt i vegen fekk eg plutseleg auge på løvespor. Som ved å trykke på ein knapp, starta hjartet å hamre. Adrenalinet pumpa heftig. Alle sansane mine, cellene i kroppen, var i høgspenn og beredskap. Eg gjekk av sykkelen. Eg har lært at ein ALDRI skal springe ifrå ei løve. Du må sjå henne i auga, gjere deg stor, lage høge lydar. Få løva til å tru at du er større og sterkare enn ho - sjølv om du er livredd. Eg kunne sjå at spora ikkje var superferske. Det spelar inga rolle. Du er framleis livredd. Eg stod med ryggen til sykkelen. Saumfarte terrenget. Kvar busk, kvar stubbe. Kvar stein. 360 grader, non-stop, på jakt etter ei løve. Eg hadde peppersprayen rundt halsen. Kniven min lett tilgjengeleg. Den heimelaga flammekastaren i hendene - eit tips frå ein annan syklist. Løver er redd for eld.
Kven veit kor lenge eg stod slik. Eg såg ikkje eit levande vesen. Heller ingen bilar eller motorsyklar som eg kunne stoppe og ta følgje med. Eg kunne ikkje stå slik til evig tid. Kva skulle eg gjera? Sykle tilbake til husa eg hadde sett? Halda fram til neste landsby? Eg ende opp med å snu. Det var tre kilometer tilbake, 13 til neste landsby ifølgje Maps.Me. Eg blei så letta då eg fekk auge på hus og folk igjen. Endå rolegare vart eg då eg fann ein kar som kunne vera med meg vidare på 'løvestrekket'. Han eskorterte meg med macheten på hofta, og lommelykt og paraply på bagasjesetet, og klagde på at eg sykla for fort. Ingen løver. Berre apekattar.
Kven veit, kanskje det hadde gått fint utan følgje? Kanskje eg kunne spart den utgifta? Det var i alle fall fint med selskap.
Rytme
Tanzania blei alt anna enn ei rak gjennomsykling. Det var her eg følte at eg verkeleg kom inn i rytmen til 'bicycle touring', utan tvil grunna ruta eg ende opp med å ta. Den typiske afrikanske landevegen. Fargane. Torden. Ettermiddagsbygene. Varmen og gjestfriheita eg blei møtt med etter ein dag med sykling. Den beste chaien (te). Chapati. Bønner. All ristinga. Støvet. Løvene. Strevet på den røffe grusvegen. Tårene. Alt det fysiske arbeidet gjorde kanskje at dei gongene eg hadde fri flyt, vegen var var lett og kjekk å sykle på, møta med folk var givande og oppriktig, så føltes det ekstra godt?!
Ingenting slår å surfe på toppen av blaut sand i midten av vegen, i nedoverbakke, rett etter ei regnskur, med to små bekker i bilspora på kvar side. Lufta og luktene er så friske! Himmelen blå. Gule sommarfuglar flyg framfor dekket mitt lik delfinar svømmer framom baugen på ein båt i fart. Eg smiler! Er glad. Fri. Har ei kjensle av meistring. Det er berre til å nyte augneblinken. Snart kjem varmen igjen, og tsetse-flogene byrjar på nytt å bite.
